De slimste mens

     MEESTER PENNEWIP GETEKEND DOOR PAM G.RUETER IN 1960

 

Verbeter Je Taal Nog Meer – 40

 

Doch dat ouwerwetsche is misschien maar denkbeeldig. Wie weet of-i niet modern was in zyn tyd, en hoe spoedig men ‘tzelfde van ons zal zeggen. Hoe dit zy, de man heette meester, z’n school was ’n school en geen instituut, wat dan ook de zaak minder goed uitdrukt, en ik vind het ’n vreemde manier van vooruitgang, de dingen anders te noemen dan ze werkelyk heeten.

MULTATULI: WOUTERTJE PIETERSE

 

e slimste mens bestaat niet. Het is een spelletje op de televisie onder leiding van Philip Freriks. In vergelijking met zijn rol van meester Pennewip bij het Groot Dictee der Nederlandse Taal heeft Philips optreden bij De slimste mens aan allure gewonnen. Misschien helpt Maarten van Rossem. Of is het zijn kaalheid die hij na veertig jaar eindelijk onverbloemd durft te tonen?

Slim, slimmer, slimst – je kunt er veel van zeggen, maar vaststellen wat het verschil is kun je niet. Niemand weet wat slim is. Slimheid valt niet te meten. Je kunt ermee spelen, ja, en dan zijn de media er als de kippen bij om nog meer gein in de huiskamers te verspreiden.

Ik kijk graag naar De slimste mens. Niet omdat ik wil weten wie de slimste is, maar omdat deelnemers soms de eenvoudigste vragen niet kunnen beantwoorden. Als Aaf Brandt Corsius niet weet waar het jaar 1600 voor staat, ben ik stomverbaasd. Dat ze het niet weet, is op zichzelf niet erg. Je kunt niet alles weten. Maar het jaartal houdt met zovéél verband. Met de tachtigjarige oorlog, de opstand tegen de rooms-katholieke Spaanse overheersing, de reformatie, het ontstaan van het Nederlands, het ontstaan van een eigen wereldliteratuur – met een genie als Joost van den Vondel – en de rijkdom die Nederland in de zeventiende eeuw een gevreesde concurrent van Engeland, Spanje, Portugal en Frankrijk maakte.

Ik ontwaar, dank zij Aaf, twee soorten deelnemers. Degenen die nog een klassieke algemene ontwikkeling hebben meegekregen en degenen die álles weten van mij volstrekt onbekende commerciële televisieseries, kinderprogramma’s, Bekende Nederlanders en popmuziek.

Wie regelmatig naar De slimste mens kijkt, ziet het idee van een door iedereen gedeelde kennis steeds verder verschrompelen. Kennis is subjectief en toevallig geworden. Geen geschiedenis en de tachtigjarige oorlog, maar de gouden medailles van Sjinkie Knegt. Niet het een én het ander, maar het een óf het ander. Geen samenhang meer. Niet kennis, maar ideologie neemt de opengevallen plaats in. Ruimte voor steeds meer onzin, leugens, alternatieve feiten of onmeetbare wereldwijde schandalen als seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Hè, ik ben blij dat ik door Philip en Maarten zoveel slimmer geworden ben.

 

 

 

LEES VERDER
WKtS
15 JANUARI 2018
DE VOLKSKNAR