Opium voor het volk

HUN STAMVERWANTSCHAP. HUN NATIONALITEIT

Dagstukjes – 174

 

Soms, als ik ’s zondagsochtends wakker word,
hoor ik mijn moeder roepen:
‘Kees! Opstaan! Je moet om tien uur voetballen!’

En bijna hol ik dan naar de zolder
om mijn schoenen en scheenbeschermers te halen.
Natuurlijk, ik doe het niet. Maar heel even,
misschien zo’n twintig seconden,

ben ik weer negentien.
C.BUDDINGH’

 

omer in Amsterdam. Tropisch heet. De bomen sterven van dorst. Het gras in het plantsoen voor mijn deur is geel verschoten. Rukt de woestijn op?  Ik zie bedoeïenen en kamelen. Waar ben ik?

Straks strijden in Rusland Frankrijk en Kroatië om het wereldkampioenschap voetbal. Nog niet zo lang geleden keek ik naar zo’n wedstrijd uit. Nu is het iets wat moet, de tol die ik betaal voor het ongekende plezier dat ik in mijn jeugd aan dit spel ontleende.

Wat toen louter genieten was, raakte steeds meer geprofessionaliseerd. Lang trok ik me er niets van aan. Je zag immers steeds meer en beter voetbal, nu ergeren mij  de negatieve effecten. Alleen het resultaat telt – behalve tot nu toe bij de Belgen.

Het is een geestesgesteldheid die ook andere geledingen van het maatschappelijk leven doortrekt, zoals het onderwijs, de boekenwereld, de media en de gezondheidszorg. Niets dan doelmatigheid, marketing en schaalvergroting. De ratio heeft – in de greep van automatisering en digitalisering – ons het spelen afgenomen. Alle grilligheid is taboe.

Ik zag op dit wereldkampioenschap – met gemengde gevoelens – weer een nieuw staaltje van dit denken. Nu grijpt scheidsrechter Björn Kuipers op cruciale momenten naar de video-beelden. Onzekerheid wordt uitgebannen, spanning in zakelijkheid gesmoord.

Voetbalkijkers blijven niettemin massaal uit hun dak gaan. De saaie schuifpartijtjes tussen de lijnen deren hun niet. Gaat het ze wel om het voetbal? Of gaat het ze om de collectieve carnavalspret, rare uitdossingen incluis?

Weten ze dat ze door oligarchen, media, politici en vergelijkbare uitbaters in de waan gebracht worden dat ze gezamenlijk iets moois ervaren? Hun stamverwantschap. Hun nationaliteit. America first.

Het is een achterhaalde leugen, deze patriottistische trots maar ze wérkt. Zeker, zolang volksmenners als Trump, Netanyahu, Erdogan, Puigdemont, Poetin en die Britse Brexit-malloot Johnson dit gevoel onbeschaamd bespelen.

Voetbalden de ‘nationale’ elftallen beter dan de beste vaderlandse en Europese clubs? Ik vond het meestal een armzalige vertoning. Het zou me niet verbazen als Frankrijk van Barcelona of Real Madrid zou verliezen. Nou ja, Ajax kunnen ze misschien aan…

Nationalisme heeft nog nooit iets goeds bewerkstelligd. Integendeel.

Met liefde zou ik deze stuitende volksverlakkerij met een goed geplaatste trap-over-de-hele het stadion én de wereld uit rammen.

 

 

 

LEES VERDER
WKtS
16 JULI 2018