Dagstukjes – 286
een vent van niks
maar geef hem een zweep
en hij slaat alles
KEES STIP: AMPLITUDE
Niemand is zo dwingend en tiranniek als de populist. Dat lijkt nog lang niet tot iedereen te zijn doorgedrongen.
Trump, Poetin, Bolsonaro, Netanyahu, Erdogan, Wilders en Baudet, u noemt ze maar, de reeks blijft wereldwijd groeien, zouden wereldwijd bestreden moeten worden, maar dat kan niet. ‘Wereldwijd’ bestaat bestuurlijk niet.
Die ontstentenis van democratische controle maakt het mogelijk dat populisten in eigen land uit naam van ‘het volk’ kunnen doen wat ze willen. Daarmee verwerven ze een aanhang die hen door dik en dun steunt.
Raar, want waar staat zo’n populist eigenlijk voor? Je ziet toch vooral dat hij overal tegen is. Tegen vaccinaties, tegen klimaatmaatregelen, tegen vegetariërs – hoewel Hitler dat ook was – tegen immigranten, tegen journalisten, tegen vrouwen en tegen iedereen die zijn handelen kritisch onder de loep neemt.
Voor zijn volgelingen is dit een teken van kracht. Zo’n man dúrft. Maar iemand die altijd overal tegen is, weet elke volwassene, is niet stérk, die is zwak, soms zo zwak dat hij bij de geringste democratische tegenwerking verstart en gevaarlijk wordt. Zie Trump en de bestorming van het Capitool. Of Poetin en Navalny.
Zo’n man – het is meestal een man – ontbeert het vernuft, de vindingrijkheid én de moed, anders gezegd de creativiteit, om vóór iets te zijn. Hij is zélfs tegen de toekomst. Hij ontbeert het vermogen om welk probleem dan ook op te lossen. Hij zwetst er al twitterend maar op los. Meestentijds valt er aan zijn boreale onzin geen touw vast te knopen wat media niet verhindert om het met smaak aan hun consumenten door te geven..
Hoe meer kul, des te meer vernederden, verdrukten, vertrapten, korte lontjes en raddraaiers hem in hun armen sluiten. Ze adoreren hun eigen populist als een afgod en hebben niet door – liefde is blind – dat onder zijn giftige Medusa-blik geloof, hoop en liefde in bijgeloof, wanhoop en haat veranderen.
Dictatuur
Goed, dat weten we, maar wat mij als meelevende kiesgerechtigde opvalt is dat dit populisme gaandeweg almaar meer politici lijkt te besmetten zoals blijkt uit het veelvuldig gebruik van termen als openheid, openbaarheid en transparantie. Er is hun er kennelijk veel aan gelegen om nadrukkelijk democratisch over te komen, maar een overtuigde democraat hoeft zulke begrippen niet te gebruiken. Voor hem zijn ze vanzelfsprekend, voor populisten en de oplichters die hun spindoctors zijn, moeten zij hun duistere voornemens verhullen.
Wie zulke politici kritisch volgt, ziet dat ze in de praktijk het tegenovergestelde doen van wat ze zeggen voor te staan. Zij willen geen openheid of inspraak, nee, zij houden de deur dicht, zij zijn voor geheimhouding en beslotenheid, roepen ‘eigen volk eerst’ en zijn niet vies van welke vorm van dictatuur dan ook. Woorden als openheid, openbaarheid en transparantie zijn niet alleen een dekmantel voor hun luizige ideologie, maar illustreren ook de intellectuele gemakzucht die in de verrechtsing van het Parlement tot uitdrukking komt.
Je vraagt je af hoe het zo ver heeft kunnen komen. Welvaart? Tijd te over? Of is het de krankzinnige regelgeving – de procedures en protocollen – waarmee elke politicus op de universiteit en in zijn aanlooptijd als ambtenaar – de meeste volksvertegenwoordigers komen uit de ambtenarij voort – ervaring heeft opgedaan?
Wereldvreemdheid speelt zeker een rol. Het heeft ertoe geleid dat ongeschreven wetten steeds meer wétten zijn geworden waarop bij overtreding zware sancties staan waaraan geen rechter meer te pas komt. Er wordt – met steun van bepaalde media – recht gesproken door het volk. De populist wrijft in zijn handen.
Dom
Een veelgestelde vraag is of de populist slecht is. Dat moet blijken. Wel weet ik dat hij dom is, héél dom, zó dom dat niet tot hem doordringt hoeveel verstandige mensen buiten zijn eigen kring hem een nietsnut of labbekak vinden. Zij hanteren als maatstaf de mannen en vrouwen in Nederland die dagelijks zo consciëntieus mogelijk hun werk doen zodat de maatschappij voor jou en je nazaten kan blijven draaien.
Het gaat goed, denk ik, zolang wij erin slagen het handelen van politici te verbinden met tastbaar en zinnig beleid. Pas daarom op voor woordkramers die in de media goochelen met begrippen als openheid, openbaarheid en transparantie, terwijl uit hun daden blijkt dat ze altijd overal tegen zijn. Betrap je een politicus op zulke woorden probeer hem dan te sensibiliseren.
TERUG NAAR DE VOORPAGINA
LEES VERDER
WKtS
23 APRIL 2021
LOGBOEK
