MET DE KANO BIJ DE TOLSTEEGBRUG IN UTRECHT
Verbeter je Taal Nog Meer – 71
De relativiteit
maakt alles van Euclides
tot aan te vechten feit
en niet meer nogal wiedes.
KEES STIP: EINSTEIN
p het gymnasium leerden we woorden die je thuis niet hoorde. Ook op straat niet. Of bij de bakker. Soms ontsnapte je zo’n woord en dat kon je op een verbaasde blik te staan komen.
Je voelde je betrapt.
Ik was daar heel naïef in. Ik dacht dat je thuis in praktijk mocht brengen wat je op school had geleerd. Ik was daar zelfs wel een beetje trots op.
Toen mijn vader voor mij en mijn jongere broers een kano had gebouwd waarmee we door de grachten konden varen, bedacht ik een naam die ik er eigenhandig op schilderde: Philadelphia.
Ik legde mijn broers uit dat dit broederliefde betekende. Dat ik het woord niet in Latijnse maar in Griekse letters op beide flanken zette, vonden ze mooi.
Journalist
Moeilijk werden woorden voor mij pas toen ik in 1958 journalist werd en van oudere collega’s te horen kreeg dat ik rekening moest houden met álle lezers. Ook degenen die niet zoveel lazen als ik. Ik kende zulke mensen niet, maar begreep wat me te doen stond. Voortaan sprong ik heel voorzichtig om met woorden waarvan ik begon door te krijgen dat ze voor sommige mensen moeilijk waren.
In de loop van de jaren klonk het verbod op zulke woorden steeds luider. Niet alleen op de krant, maar ook bij de overheid, in de reclame en in het uitgeversbedrijf waar ik een tijdlang werkte.
Stikstofemissie
Doordat deze ontwikkeling mij intrigeerde, kreeg ik steeds meer inzicht in wat dat waren, moeilijke woorden. Tegelijkertijd viel me op dat er heel moeilijke woorden waren die kennelijk niemand moeilijk vond. Vooral in de kletsprogramma’s op de televisie en de radio hoor je aan één stuk door woorden als identiteit, allochtoon, autochtoon, stikstofemissie en racisme.
Vooral dat laatste.
Weet iemand wat dat is, racisme? Kan iemand het zo precies omschrijven dat het geen haat en verwarring wekt, maar tot een zinnig gesprek leidt?
Zulke moeilijke woorden zijn normaal geworden. Iedereen wekt de indruk dat hij weet waarover hij het heeft. Op zijn of haar manier. Het maakt de betekenis van zulke woorden subjectief. Ze worden daardoor deel van je identiteit, een woord waarvan ook niemand weet wat het betekent.
LEES VERDER
WKtS
13 JUNI 2020
DE VOLKSKNAR NR 342
