Ik huilde om de waarheid.
Kees Ouwens
Wie wil, overziet langzaam maar zeker de oorzaken, omvang en gevolgen van de jongste 'crisis' in onze westerse beschaving. De schuldige is de Amerikaanse ziekte die management heet. Managen is een eigentijdse wijze van leiding geven die aan een paar ivy-league-universiteiten in Amerika werd uitgevonden. Pragmatisch ingestelde denkers ontdekten daar dat je elke organisatie kon managen áls je maar over de juiste tools beschikte.
Ze vergaten erbij te zeggen dat je dan ook over de juiste mensen moest beschikken. Die waren er niet. Of er waren er te weinig. In elk geval is er de laatste jaren veel misgegaan door de handelwijze van managers die niet bij machte waren te begrijpen wat dat was, managen.
Toen ik in de vorige eeuw als journalist bij de Volkskrant werkte en die krant in handen kwam van een Brits hedgefonds deed het er niet meer toe wat wij schreven áls onze arbeid de marktwaarde van de Volkskrant maar vergrootte (en daarmee de bonussen van de managers). De waarheid die wij… ahum… dienden werd opgeofferd aan het geld. Ik heb hun reusachtige BMW's nog de parkeerplaats in de Wibautstraat zien oprijden, terwijl wij, die de krant maakten, onze oude Fongers in het te krappe fietsenhok stalden.
De klasse van deze nieuwe 'leidinggevenden' groeide verontrustend snel toen ze de truc eenmaal doorhadden. Managen was geld verdienen door het kopen, verkopen, aantrekken en afstoten van ondernemingen of delen daarvan om aldus forse sommen gelds te verwerven waarmee liefst zo riskant mogelijk gespeculeerd kon worden.
Alsof het hún geld was.
Managen werd voor deze vlotte lachebekjes gewoon een spelletje Monopoly.
Banken deden eraan mee, maar ook universiteiten, scholen, uitgeverijen, voetbalclubs (Ajax!), pensioenfondsen, ziekenhuizen, vervoersbedrijven, gemeenten, provincies, enfin, u noemt het maar.
De nieuwe leiders bleken – heel in het algemeen gesproken, maar daarom niet minder juist – niets te weten of te begrijpen van wat ze geacht werden te 'produceren'. Maar dat hoefde ook niet. Een mangement-credo luidt: hoe minder je van het bedrijf weet – en van de mensen die er werken – des te sneller verdien je je geld.
Maar van geld wisten ze ook niets – hoewel ze op de golfbaan of aan het stuur van hun SUV hoog opgaven van hun financiële slimmigheidjes.
Hún mentaliteit werd het succes van de VVD.
De kathedraal van Blois (Frankrijk) met ramen van Jan Dibbets.
De crisis zal pas verdwijnen als er weer bestuurders aantreden, die betrokken genoeg zijn om te weten wat er in hun winkel omgaat, die liefst op de werkvloer zijn begonnen, die het bedrijf kennen en dienstbaar zijn, die zeer degelijk en gespecialiseerd opgeleid zijn in een vak dat in het werk van hun bedrijf een toepassing vindt en die beseffen dat hun klanten en medewerkers – op elk niveau – belangrijker zijn dan de aandeelhouders.
Die inzien dat je door álles te willen managen niets managet en álles kapot maakt.
Het zou na 12 september niet meer om management moeten gaan, maar om kennis, creativiteit en waardering voor mannen, vrouwen, jongens en meisjes, die wérken voor hun loon, die samenwerken, om mensen, kortom, die je in de media maar zelden te zien krijgt.
Mensen die er nog steeds zijn – en door intelligente politici zouden moeten worden gesteund in hun afkeer van de uitvreters die maar één ding tot stand hebben gebracht: een wereldwijde crisis.
Mensen die meer zien en ruiken dan geld.
Mensen die Hamlets waarheid hebben begrepen.
There are more things in heaven and earth, Horatio,
Than are dreamt of in your philosophy.
En dat willen delen.
Zie ook Banken
