Logboek september 2021

 

 

Heks

Wat een bange man moet die Wilders zijn. Zoals hij bij de Algemene Politieke Beschouwingen uitviel tegen Sigrid Kaag – spreekt daaruit niet een diep verborgen angst voor de vrouw? Misschien verft hij om die reden ook zijn haar. Waar waren feministen in de Tweede Kamer om hun collega tegen deze manicheïst in bescherming te nemen. Of dachten ze: dat kan ze wel alleen af? Dezelfde angst die Wilders tegenover Kaag aan de dag legt, ligt ook ten grondslag aan zijn psychopathische xenofobie die zich richt op de aanhangers van de Islam in Nederland.. Als hij niet zo streng bewaakt werd, zou je haast medelijden met hem krijgen. Dat zoveel Nederlanders hem – net als de vrouwenhater en dierenliefhebber Dion Graus – klakkeloos blijven volgen, vind ik tamelijk verontrustend. Angstaanjagend is de modderstroom aan vrouwenhaat die hij met zijn typering van Sigrid Kaag als heks op Twitter in gang zette. Pijnlijk. Aan het woord heks kleeft een zo lugubere geschiedenis van vrouwenonderdrukking dat je het alleen al om die reden uit je hoofd laat om een vrouw zo te noemen – of af te beelden, zoals Ruben Oppenheimer in de NRC. Kennelijk werkt de middeleeuwse Heksenhamer (Maleus maleficarum) in het onderbewuste van een bepaald soort mannen tot in deze tijd door. Dat de meesten van hen geen idee hebben is, hoe verschrikkelijk ook, nog tot daaraan toe, maar een katholieke zuiderling als Geert Wilders moet van de afschuwelijke heksenvervolging door de eeuwen heen gehoord hebben. Ze waren erger dan de Bokkenrijders.
2 3   S  E  P  T  E  M  B  E  R   2021

 

Van horen zeggen

Weinig mensen, is mijn indruk, doen hun best om zich over de samenleving te informeren. Of denken zelf na. Dat is ook moeilijk, ik weet het, maar ik zou zeggen, je kunt het toch proberen. Ga eens op onderzoek uit, bijvoorbeeld door met iemand uit een andere kring dan de jouwe te praten. Eng? Zeker. Het is makkelijker om onder ons te blijven. Een nadeel is dat je steeds dezelfde vertrouwde opinies hoort die je vanzelf gaat napraten, zeker als je ze ook nog eens kunt optuigen met standpunten in je eigen media, je eigen krant en je eigen tv- en radioprogramma’s. Op sociale media – Twitter – zie je wat er gebeurt als men lichtvaardig doorgeeft wat men in de eigen omgeving heeft gehoord. Kritiekloos. Niemand spreekt je tegen. Je hoeft de vraag niet te stellen of het wel waar is wat er wordt beweerd. Natuurlijk is het waar en je praat het na. Napraten is steeds een algemeen aanvaarde vorm van openbare communicatie geworden sinds radio en televisie naar Amerikaans voorbeeld met hun kletsprogramma’s (talkshows) de massa begonnen te paaien. Niet feiten of kennis van zaken, maar meningen werden belangrijk. Goed idee. Gemakzucht dient de media. Niemand hoeft iets te weten of te kunnen. Je roept maar wat. De spreker wordt geen strobreed in de weg gelegd, als hij of zij maar leuk is of plat of net als die boerenmevrouw met haar Jip- en Janneke-taal duizenden landbouwers op hun tractor naar Den Haag weet te dirigeren. De macht van het getal telt. Kwantiteit telt. Populariteit is een kwaliteit geworden. Geen gespreksleider roept ooit: maar, man, het is helemaal niet waar wat je zegt. Je liegt in commissie. Je praat na. Zulk gepraat staat niet zwart op wit. Het kan niet worden gecorrigeerd. Het vervliegt, maar daardoor wordt het – paradoxaal genoeg – eerder waarheid dan het geschreven woord. Zo informeren de kletsprogramma’s de bevolking en de bevolking praat na. Geen wonder dat we omkomen in het geouwehoer, vaak doorspekt met clichés, krom Nederlands en Amerikaanse clichés die iedereen in de mond bestorven liggen. Het onderwerp is stelselmatig een simpele tweedeling zoals hoog- of laagopgeleid, links of rechts, hoge of lage kunst en volk of elite. Zulke dichotomieën – de media zijn er gek op, want altijd makkelijk hanteerbaar – worden al snel waarheden die niemand meer ter discussie kan stellen. Het wordt een nietes-welles en zo wordt de openbare meningsvorming in Nederland een schoolklas met veel te luidruchtige kinderen die het heel erg naar hun zin hebben omdat ze nooit, maar dan ook nooit iets hebben hoeven leren, terwijl de meester opgebrand thuis zit.   
2 2   S E P T E M B E R

 

Superdry

We zagen de minister-president en de minister van financiën in een T-shirtje op de foto van de formatiebijeenkomst in Hilversum. Het leken wel brave jongens op school. Op het hemdje van Wopke las ik superdry , wat Aaf Brandt Corstius in de Volkskrant vertaalde als superdroog, maar dat is niet goed. Dat is nog half Amerikaans. In Nederland zeggen we in plaats van superdry gortdroog, een heel ander begrip, maar wel een dat me uitstekend lijkt te passen bij de christelijke consultant uit Zeist die Wopke is. Er is al heel veel gezegd over de onmacht van deze twee om knopen door te hakken, maar meer dan alle woorden, vertellen hun truitjes het verhaal van hun burgerlijke provincialisme dat het landsbestuur verlamt.   
2 0  S E P T E M B E R

 

Afghanistan

Sigrid Kaag trok het boetekleed aan en dat siert haar. Zij nam de verantwoordelijkheid voor wat er fout ging in Kaboel. Met al in het beginstadium een blunder van minister Stef Blok (VVD), haar voorganger. Minister Ank Bijleveld (CDA) en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD) drukten hun snor terwijl steeds duidelijker wordt hoe de laatste keer op keer faalde. Ze deed niets. Ze wou geen misdadigers uit Afghanistan. Het is verschrikkelijk wat er is gebeurd, laat daar geen misverstand over bestaan, maar de gespeelde toorn waarmee de populisten in de Tweede Kamer Sigrid Kaag de les lazen, bood een ontluisterende aanblik. Op een enkeling na – ik durf mijn hand ervoor in het vuur te steken – heeft niet één van deze opponenten ooit iets in het leven gepresteerd – laat staan te hebben moeten handelen onder levensgevaarlijke omstandigheden als in Afghanistan. We zijn een griezelig soort democratie geworden. Een bot geformuleerde mening – of een statement met een tractor – maakt op je electoraat én de media meer indruk dan kennis van zaken. Dan is het des te makkelijk om achteraf de indruk te wekken dat jij het zoveel beter gedaan zou hebben. Mij viel ook op dat de Kamerleden de feilen van de minister niet zelf aan het licht hadden gebracht, maar ontleenden aan krantenstukken van een paar goed schrijvende journalisten. Hun onthullingen werden klakkeloos overgenomen. Een vertrouwd beeld. Kennis van horen zeggen. We zagen weer eens hoe de stupide televisiekletsprogramma’s school maken in de huiskamer van de democratie die de Tweede Kamer lang is geweest.
1 6  S E P T E M B E R

 

Kaag is de koetjes en kalfjes van Rutte beu

In Den Haag hebben ze er moeite mee, met het begrip inhoud.  Ja, wat wil je als je nooit een boek leest. Voor hedendaagse volksvertegenwoordigers is een boek iets overbodigs, iets wat je rustig links kunt laten liggen. Gelijk hebben ze. Maar er zijn boeken die ook hun de ogen voor onbekende verten kunnen openen. Lezers weten dat. Dan kun je het ergens over hebben. In Den Haag  lezen ze niet, zelfs de verontrustende rapporten over het Haagse beleid die regelmatig het licht zien, worden genegeerd. Tja , dan weet niemand meer wat het begrip inhoud eh.. inhoudt, behalve die drie of vier volksvertegenwoordigers die nog ergens voor staan – en lezen. Een van hen is – bij alle onzekerheid die zich aandient als ook zij gedwongen wordt om zich met de kneuterige Haagse spelletjes in te laten – Sigrid Kaag. Zij kent de wereld buiten Den Haag, ze heeft in het Midden-Oosten politieke en bestuurlijke ervaring opgedaan, ze is voor geen kleintje vervaard en schroomt niet aandacht te vragen voor de grote vraagstukken van onze tijd waarmee iedereen op deze aardkloot te maken heeft. Ze benoemde ze in haar H.J.Schoo-lezing, en ja, daar gingen we weer, hoor: haar kritische analyse werd teruggebracht tot een afkeer van Mark Rutte, een man die al tien jaar lang geniet van zijn baan, iemand die ermee koketteert dat hij geen visie heeft en alles wat hem te nakomt schaterend weglacht – een typisch liberale eigenschap die ook mannen als Zalm en Opstelten kenmerkte. Dat zou je een subjectieve kijk mijnerzijds kunnen noemen, maar de Algemene Rekenkamer heeft in objectieve zin aangetoond dat er in de tien jaar van Rutte geen enkel substantieel probleem van de vele die Sigrid Kaag noemde, is aangepakt. Wat doe je als je gedwongen bent zaken te doen met een man die bij alles wat ook maar enigszins ingewikkeld is, zijn schouders ophaalt, op z’n best begint te grijnzen en overgaat tot de koetjes en kalfjes die in VVD-kringen geliefde huisdieren zijn bij de barbecue. Ja, wat doe je dan? Het ergste is nog wel dat ook parlementaire journalisten van betere kranten dan De Telegraaf zich dit niet afvragen en het Haagse spel meespelen alsof het een partijtje Mens-erger-je-niet in huiselijke kring betreft. Ook zij doen grote vraagstukken af, zoals in Den Haag gebruikelijk, als gekissebis van ijdele politieke leiders die moeten scoren om kiezers te paaien. Gekissebis. Ik kan me goed voorstellen dat Kaag het met Mark Rutte helemaal gehad heeft, een beperkte man die er tien jaar lang in geslaagd is zichzelve koste wat kost met steun van zijn VVD-vrinden te handhaven en het begrip inhoud voorgoed achter de Haagse duinen heeft laten verdwijnen. Deze week leek het er even op dat iemand er toch nog iets van boven de Doggersbank had zien zweven, maar het bleek om een verdwaalde zwemster te gaan die bijna verzoop….
9  S E P T E M B E R

 

Het dagboek van augustus ontbreekt omdat de auteur die maand in het ziekenhuis van de Vrije Universiteit in Amsterdam verbleef na een nogal ingrijpende operatie.