Verbeter Je Taal Nog Meer – 26
De leider, de leider gaat altijd voorop,
Wij zijn de benen, hij is de kop…
SUSKE EN WISKE
e employé die ik belde, moest mij het antwoord schuldig blijven. Hij ging het ‘zijn leidinggevende’ vragen.
‘Zijn leidinggevende.’
Ik wantrouwde de woorden meteen.
Nog niet zo lang geleden zeiden we chef, baas, hoofdredacteur, aanvoerder, voorman of… nu ja… lul. Tegenwoordig zeggen ze leidinggevende.
Waar kwam dit rare woord nu weer vandaan en waarom was het zo snel ingeburgerd?
Iedereen neemt het in de mond. Het is, kun je rustig zeggen, alomtegenwoordig. Toen ik later toevallig een oude vriend tegen het lijf liep en vroeg hoe het met zijn dochter ging – hij heeft er maar één, die hem af en toe zorgen baart – vertelde hij dat ze in een nieuwe baan steeds overhoop lag met haar leidinggevende.
Ik schoot in de lach, ja, sorry, hoor.
‘Het is nog steeds van hetzelfde laken een pak,’ zei ik, ‘of je nu leidinggevende, chef, hoofdredacteur of voorman heet, je ondergeschikten liggen dwars.’
‘De woorden veranderen,’ zei mijn vriend, ‘maar de zaken niet.’
We praatten nog even door, mijn vriend en ik, en memoreerden andere modieuze taalfratsen in ons leven, zoals allochtoon en autochtoon. Ooit bedacht door een feministe die vermoedelijk een blauwe maandag op het gymnasium had gezeten en daarom dacht deftig te moeten doen. Allos, autos, chtonos – voor ons hadden deze Griekse woorden geen geheimen, maar we wisten ook dat ze geen einde zouden maken aan de discriminatie van Nederlanders zónder gymnasiumdiploma.
Waar komt zulke onzin vandaan? En wat schiet een oude taalgemeenschap als de Nederlandse ermee op als er telkens weer zo klungelig wordt ingegrepen?
Niets, maar we rommelen gewoon door. De ene gril na de andere. Media gaan er verlekkerd mee aan de haal en versterken het idee onder de eenvoudigen van geest die hun klanten zijn dat je je taal nu eenmaal regelmatig moet updaten, net als je iPhone.
Taal is een zeer democratisch communicatiemiddel. In beginsel. In beginsel zijn alle sprekers gelijk. Maar in de dagelijkse werkelijkheid zijn sommigen gelijker dan andere. Als overheden, politieke groeperingen, departementen, grote bedrijven, reclamemakers en en ander opdringerig volk veranderingen noodzakelijk vinden, dan worden ze ons – zonder enige vorm van proces – door de strot geduwd. De media verstrekken er een glijmiddel bij.
Wie op deze – nogal kritische – manier naar zijn moedertaal kijkt – én luistert – ziet een onthutsend beeld van onze democratie. Niks democratie. Overal leidinggevenden, die geen probleem kunnen oplossen en daarom maar steeds gekker gaan kakelen.
Een leidinggevende is tegenwoordig een kip zonder kop.
LEES VERDER
WKtS
20 NOVEMBER 2016
DE VOLKSKNAR
