WINSTON CHURCHILL ALS SCHILDER
Verbeter Je Taal Nog Meer – 42
All great things are simple, and many can be expressed
in a single word: freedom, justice, honor, duty, mercy, hope.
WINSTON CHURCHILL
et zag er somber uit voor Engeland. Het leger dreigde – driehonderdduizend man sterk – door de Duitsers bij Duinkerken de zee in te worden gedreven.
In de indrukkende film Darkest Hour zien we hoe Winston Churchill erin slaagt het tij te keren nadat hij zijn rivalen Halifax en Chamberlain, die met Hitler – en Mussolini – wilden onderhandelen, buiten spel had gezet.
Vanaf dat moment had hij in elk geval thuis de oorlog al gewonnen. De verslagen Halifax merkte bitter op dat verdere tegenstand geen zin meer had nu Churchill de Britse taal onder de wapenen had geroepen.
Wat een treffende en veelzeggende uitspraak!
De woorden zijn typerend voor de Britse civilisatie in die dagen toen lui als Halifax, een viscount, een ‘burggraaf’ zouden wij zeggen – iets tussen baron en graaf in – hun taal tot in de puntjes beheersten. Die taal was ‘gans het volk’.
Maar Halifax legt met zijn opmerking ook nadrukkelijk de vinger op een wezenlijk kenmerk van ónze niet-Britse, westerse cultuur, die tot aan de Tweede Wereldoorlog een schriftelijke cultuur was, gebaseerd op de Bijbel, het wetboek, de Griekse en Romeinse klassieken en de grote negentiende-eeuwse gedichten en romans die voor adel en bourgeoisie verplichte stof – en amusement – waren.
Churchill wist er alles van. Hij was zélf schrijver. Hij schreef 59 boeken en ontving voor zijn boek The Second World War in 1953 de Nobelprijs.
Kom daar tegenwoordig nog eens om. Geen CEO van de ING, geen premier of gemeenteraadslid heeft nog de Bijbel of het wetboek hoeven te bestuderen – om over de letteren maar te zwijgen. Onze leiders communiceren vandaag de dag met dat dingetje van ze in hun hand, tweets en appjes – zelfs achter het stuur.
Het verschil tussen toen en nu is nauwelijks uit te leggen. Niet in een tweet, niet in een pil van een boek. Zelfs een reeks als Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog van Lou de Jong – nu al zo goed als onleesbaar – zou ons niet verder helpen.
De zorgvuldig geschreven en vooral zorgvuldig geredigeerde redevoering – in de film zie je hoe Churchill tot op het laatst met de pen verbeteringen aanbrengt – hebben we ingewisseld voor een handvol tekens op de smartphone.
Erg?
Ik zou het niet weten als er maar niet nóg meer oorlog van komt.
LEES VERDER
WKtS
DE VOLKSKNAR
10 MAART 2018
