GEUZENPENNING: LIVER TURCX DAN PAUS
Verbeter Je Taal Nog Meer – 30
Christenen, Joden, Parsen, Moslemin,
zij dolen allen; voor wie toe wil zien,
vervalt de mensheid slechts in tweeën,
twee soorten enkel worden er ontdekt:
intelligente mensen zonder vroomheid
en vrome mensen zonder intellect.
J.H.LEOPOLD (1865-1925)
p 20 augustus 2001 viel in de Volkskrant te lezen dat de Turkse Nederlander C.S. bij de politie in Krimpen aan den IJssel een klacht had ingediend tegen de Dikke Van Dale omdat er onder het lemma Turk lelijke dingen over Turken werden gezegd.
De politie weigerde de klacht in behandeling te nemen en dacht daarmee het zaakje te hebben afgedaan, maar de koddebeiers daar in Krimpen aan den IJssel hadden buiten de waard gerekend. S. zocht zijn recht hogerop en werd ten slotte door de Ombudsman in het gelijk gesteld.
Interessante zaak, zou ik zeggen. Maar wat gebeurde er vervolgens? Herschreef de redactie van de Dikke Van Dale het lemma Turk?
Ik herinner me dat in mijn eigen kleine literaire kring bij de Volkskrant mijn brave collega Michaël Zeeman in woede ontstak en riep dat híj op zijn beurt nu discriminatie van Nederlanders in de Turkse Van Dale aan de kaak ging stellen.
Michaël las, en kénde, zoals bekend, álle talen van de wereld. Ook het Turks.
Dat Michaël de zaak zo hoog opnam, was terecht, want zie hoe we sindsdien van kwaad tot erger zijn vervallen nu de Turkse Führer Erdogan Nederlanders fascisten, moordenaars, verkrachters, slechteriken en domoren noemt.
Straks staat het zo in hún Dikke Van Dale.
Ik moest denken aan de tijd, nog maar een eeuw of wat geleden, dat Turken en Nederlanders een heel andere betrekking met elkaar onderhielden. De Lage Landen ontworstelden zich tachtig jaar lang in ijselijke veldslagen aan de rooms-katholieke tiran Philips II – met zijn Alva en zijn inquisitie -, terwijl de Ottomanen zich koesterden in het licht van de wassende maan, die scheen over een groot, welvarend en tolerant rijk waar álle godsdiensten – óók de rooms-katholieke – welkom waren.
De uit Spanje verjaagde joodse bankier Don Juan Miquez – die zijn joodse naam weer aannam: Josef Nasi – had zich in Istanboel mogen vestigen en financierde vandaar de vrijheidsstrijd van Willem van Oranje tegen die verschrikkelijke Spanjolen. Zíjn soldaten, de Geuzen, droegen banieren met zich mee waarop geschreven stond: ‘Liver turcx dan paus’.
Die S. en die Erdogan – om van Wilders maar te zwijgen – weten blijkbaar niet dat menigeen in Nederland ook vandaag de dag dit gevleugelde woord soms nog vol trots ter sprake brengt: Liever Turks dan paaps.
LEES VERDER
WKtS
20 MAART 2017
DE VOLKSKNAR