JACOB CEDERGREN ALS DE POLITIEMAN ASGER
Dagstukjes – 181
n Eye zag ik Den skyldige, een Deense film. Ik was niet voorbereid. Ik heb het afgeleerd om me van tevoren te informeren. Meestal levert dat alleen maar teleurstelling op. Misschien was Den skyldige mede daardoor een volslagen verrassing.
Dit had ik niet verwacht. Een man aan de telefoon. Een politieman op een alarmcentrale. Asger heet hij. Hij wordt gebeld door een vrouw die ontvoerd lijkt te zijn. Haar twee kleine kinderen zijn alleen thuis.
Met dát telefoontje ontvouwt zich een aangrijpend drama, des te aangrijpender naarmate je er meer van zou willen zien. Maar je krijgt niets te zien. Wie is die vrouw? Hoe ziet haar dochtertje eruit dat de politieman om hulp vraagt. Je krijgt de indruk van een vroegwijs kind, maar ze is pas zes en driekwart, zoals ze zegt.
Je ziet de politieman, je ziet iets van de alarmcentrale en verder zie je niets. Je hóórt alleen de betrokkenen en je hoort geluiden op de achtergrond.
Naarmate de spanning oploopt – want spannend is het – lijkt elk geluid een aanwijzing te zijn. Zelfs de geringste bijgeluiden. Je bent erop gespitst zoals je dat vroeger was bij een hoorspel op de radio.
Maar je kijkt óók en hoe minder je ziet, des te aandachtiger kijk je. Een bijzondere ervaring.
Deze vormgeving maakt Den skyldige tot een indrukwekkende film, los van de klassieke eenheid van tijd, plaats en handeling – die nog steeds blijkt te werken.
Met het woord thriller in de begeleidende informatie – die ik achteraf tot me nam – wordt de film zwaar tekortgedaan. Dit is niet zomaar een thriller, dit is een uiterst geraffineerde poging om iets over schuld te zeggen, de oeroude kern van de tragedie.
Asger moet met z’n telefoons iets verschrikkelijks zien te voorkomen – en aan het eind blijkt dat hij die verschrikking zelf in de hand heeft gewerkt.
Vorm en inhoud zijn in deze film zozeer één dat woorden van uitleg of ter verklaring tekortschieten. Zo’n verhaal kun je niet navertellen. Je moet het in zijn eigen vorm zien om de kracht ervan te ervaren. Je zou kunnen proberen de vorm te beschrijven maar dat zou een vergroving zijn die ten koste gaat van de subtiele detaillering die Den skyldige te zien geeft – ja, te zien, al zit je vooral te luisteren.
Ik heb anderhalf uur lang geboeid, geamuseerd, gespannen en ontroerd gekeken naar de acteur die dit drama in zijn eentje draagt, Jacob Cedergren. In hem komt álles samen, óók het spel van de andere – onzichtbare – acteurs.
LEES VERDER
WKtS
17 AUGUSTUS 2018
