DE NOTRE-DAME BRANDT. LINKS DE FLECHE
Dagstukjes – 220
Scheemren heiligenbeelden
En heel de gewijde weelde
Van de oude Notre-Dame.
J.SLAUERHOFF: DE CHIMAEREN (NOTRE-DAME)
Vreemd dat de brand in Parijs zoveel emoties oproept. Een kerk!
Ik hoor van vrienden die nog nooit in een kerk geweest zijn – behalve als toerist in het buitenland – hoezeer deze ramp ze ontregelt, maar als ik wil weten wat dit is, kan ik alleen bij me zelve te rade gaan.
Het is niet zómaar een kerk. Het is de Notre-Dame. Een hoogtepunt bij je bezoek aan de cultuurstad Parijs.
In 1163 legde paus Alexander III de eerste steen. In 1793 werd tijdens de Franse revolutie de naam veranderd in Tempel van de rede. Het opstandige volk vernielde de kerk zo grondig dat een restauratie noodzakelijk werd. Onder leiding van Eugène Viollet-le-Duc werd daarmee in 1845 begonnen. Toen werd op het dak de sierlijke houten flèche geplaatst die gisteren als een fakkel brandde.
De geschiedenis van de kerk is onverbrekelijk met de geschiedenis van Parijs verbonden. Hoeveel literatuur, film, muziek en kunst kwam er niet langs als je de kathedraal bezocht, om over de heilige missen op hoogtijdagen maar te zwijgen.
We zijn in de vuurzee niet alleen dit prachtige gebouw kwijt geraakt, we hebben ook alles waar de Notre-Dame voor stond verloren. Het is een gevoel van rouw.
Het was een troost toen de eerste miljardair zich meldde om geld te geven voor de wederopbouw en restauratie – die op zichzelf een kunstwerk zal zijn. Als nu ook het Vaticaan nog flink in de goedgevulde buidel tast, zal de Notre-Dame heerlijk uit haar as herrijzen – alsof er nooit een brand is geweest.
Zo’n middeleeuwse brand, denk ik dan, want – en dat speelt ook een rol – zo’n fik was in oude Europese steden eeuwenlang heel gewoon, maar wat is het in deze tijd, nu we God niet meer nodig hebben en alles denken te kunnen omdat we vooral in het hier en nu leven?
De gevoelens die ik ervaar, de beelden die ik zie, de biddende en zingende Parijzenaars en de herinneringen die ik aan de kerk heb, leggen een heden bloot dat je nog maar zelden ziet, een door duizenden bijgewoond requiem, een eredienst met rooms-katholieken die al lang niet meer geloven, maar Macron smeken er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat dit heilige godshuis deze vurige purificatie te boven komt.
Voor de gele hesjes kan het nuttig zijn zich te verdiepen in de tijd dat de Notre-Dame werd herdoopt in Tempel van de rede.
LEES VERDER
WKtS
15 APRIL 2019
