GEMUMMIFICEERDE KANNIBALENKOP
Dagstukjes – 179
‘k Ging toen naar ’t Christenland, doch vond er, tot mijn leed,
Slechts tweedracht, oorlog, moord!… ‘De Kannibaal is wreed,
Doch kan op verre na niet bij die Christnen halen….
JACOB VAN EEGHEN (1818-1834): DE OORLOG
oevallig klikte ik het programma van Eva Jinek aan, die er niet is en wordt vervangen door iemand die ik niet ken. Het was weer een gezellige boel. Alles kwam langs, de hitte en de seksspeeltjes – dat woord alleen al – van Christine le Duc waarover de ceo van deze onderneming omstandig mocht uitpakken.
Ook Matthijs van Nieuwkerk was er. Hij was vroeger van Het Parool, toen ik aan de overkant van de Wibautstraat bij de Volkskrant werkte – een oud-collega dus. Hij doet nu alweer jaren De Wereld Draait Door.
Maar hij wil meer. Hij gaat nu iets met boeken doen.
Hij had alle aandacht.
Boeken?
De belangrijkste vraag van de mevrouw die het gesprek leidde, betrof de titel van het nieuwe programma. Moby Dick? Zij had er in elk geval nog nooit van gehoord. Ook Matthijs had pas in de aanloop naar zijn nieuwe onderneming het boek wat langer ingezien.
Moeilijk boek, liet hij weten.
Moeilijk boek, Matthijs? Moby Dick een moeilijk boek? Een negentiende-eeuws meesterwerk, zul je bedoelen, dat bijna tweehonderd jaar lang lezers wereldwijd heeft meegesleurd in een adembenemend avontuur. Je hoefde de vele nogal kitscherige verfilmingen niet te zien.
Kun je een dergelijk universeel literair hoogtepunt zo liefdeloos negeren? Ja, in Nederland kan dat… Maar nee, nee, niet helemaal…. In 2008 verscheen een nieuwe vertaling van de roman door Barber van de Pol. Daardoor kunnen ook nieuwe lezers – voor wie het negentiende-eeuwse Amerikaans inmiddels misschien te lastig is geworden – met kapitein Ahab op jacht naar de witte walvis. Met al die kleurrijke details een weergaloos zeemansverhaal in mooi en begrijpelijk Nederlands.
Honderdzevenenzestig jaar oud, maar nieuwer dan nieuw als je ziet op welk niveau en hoe geestig Herman Melville zijn visie ontvouwt op de samenwerking van de raszuivere blanke Amerikanen Ismael en Ahab met mannen uit een volkomen andere wereld – de exotische harpoenier Qeequeg bijvoorbeeld die leurt met gemummificeerde kannibalenkoppen (zie foto).
Maar vooral: hoe dezelfde primitieve oerdriften beide mensensoorten in gelijke mate bezielen…
8 AUGUSTUS 2018
WKtS
LEES VERDER
