Aanpassing
De ongebruikelijke vrijheidsbeperking die ons van overheidswege – en in het belang van ons aller gezondheid – al maanden wordt opgelegd, vraagt om flink wat aanpassing. Aanpassing aan de regels. Aanpassing is vanzelfsprekend in een leefbare samenleving, maar steeds meer mensen hebben er moeite mee. We zien het dagelijks op de televisie. Ik vraag me af of dit aanpassen een kwestie van willen of van kunnen is. Als het willen is, kunnen de Grapperhausen, Ruttes, De Jonges en andere ijdele leiders die zich graag heldhaftig voordoen, hun gang gaan. Hard optreden, straffen, uitsluiten. Maar wat als het een kwestie van kunnen is? Hoeveel onschuldigen zijn er niet die zich niet kúnnen aanpassen, ook al zouden ze het willen. Een psychische stoornis? Misbruikt in hun jeugd? Het gevoel mislukt te zijn? Vergeefs op zoek naar hulp? Zeg je tegen zulke mensen dat ze zich moeten aanpassen, dan is toch alsof je tegen iemand die in het water gevallen is en niet kan zwemmen, roept: ‘Zwemmen, idioot! Zwemmen!’ Ik denk dat het onderscheid tussen kunnen en willen over het algemeen, thuis, op school en zelfs bij de sportclub intuïtief en empathisch wordt gemaakt, maar ik weet uit eigen ervaring dat het voor vertegenwoordigers van de overheid niet bestaat. Er is geen loket voor. Voor sommige goedwillenden onder de onaangepasten kan zo het niet-kunnen makkelijk omslaan in een niet-willen. Stik er maar in, idioten! Dan is het kalf verdronken, al dempt men met nog zulke grote woorden de put. Laat ons hopen dat een nieuw kabinet dit vraagstuk niet groter maakt, maar kleiner.
2 6 N O V E M B E R
Schijt aan alles
Je ziet en hoort op de televisie steeds meer deskundigen. De problemen zijn groot, dat weet iedereen en de media profiteren ervan, maar het is goed om het uit de mond van een deskundige te horen. Niemand schijnt zich de deskundige van Van Kooten en De Bie te herinneren, een potsierlijk mannetje, dr. Clavan geheten, dat in alle opzichten anticipeerde op de professorale betweters die tegenwoordig avond in avond uit komen vertellen hoe het zit. Graag draag ik mijn steentje bij, al zou ik mezelf geen deskundige willen noemen. Al dertig jaar leef ik een deftige Amsterdamse buurt waar mij de ogen geopend zijn voor de zeden en gewoonten van de beter gesitueerden, zeg maar het nieuwe geld. Velen van hen doen dingen die niet mogen. Op de stoep fietsen. Huisvuil náást de afvalbakken pleuren. Met knipperlichten aan midden op straat parkeren. Honden hun excrementen op de stoep laten deponeren – of op het speelveldje van de kinderen. Het zijn kleinigheden in het licht van de eeuwigheid, ik weet het, maar ik zou ze – als ik een deskundige was – moeiteloos tot een duizelingwekkend veelvoud kunnen vermenigvuldigen. En let wel: ik heb het niet over de jeugd of ‘jongeren’. Ik heb het over vaders en moeders in kapitale woningen, met veel te grote auto’s en vaak ook nog een bakfiets, een of meer scooters en een motorfiets in de openbare ruimte voor de deur. Het is mij een raadsel waarom deze buurtbewoners zich zo gedragen. Een rest studentikoos gedrag? Nog niet volwassen? Te druk met andere zaken? Ik weet niet hoe hun aantal zich verhoudt tot de goedwillende sukkels die zich wél aan de regels houden, maar ook als het een minderheid betreft is hun gedrag irritant en aanstekelijk voor soortgenoten. Mark Rutte zou eens een dagje met me mee moeten wandelen. Als zelfs zulke simpele gedragsregels op dit niveau met voeten worden getreden, wat kun je dan verwachten van Haagse maatregelen tegen corona? Het is in onze neoliberale cultuur ‘normaal’ geworden om schijt te hebben aan alles wat niet in jouw belang is. Het algemeen belang ? Dat doen anderen maar. Mocht er ooit een nieuw kabinet komen, dan zal het zijn eerste opdracht zijn om Nederland democratisch, sociaal en beschaafd weer in het gareel te krijgen.
2 4 N O V E M B E R
Politiek is handel
Ik ben deze week ontslagen uit het Spaarne Gasthuis in Haarlem waar ik enkele weken werd verpleegd. Góed verpleegd, nadat ik eerder al het ziekenhuis van de Vrije Universiteit eenzelfde capabele, vriendelijke en zelfs liefdevolle lichamelijke verzorging had mogen ondergaan. Balsem voor de ziel. Twee keer moest ik met een ambulance worden vervoerd, nadat in eerste instantie de politie mij te hulp was gesneld en mijn leven had gered. Het is voor mij daarom des te pijnlijker te moeten aanzien hoe kinderen in Rotterdam en andere steden juist deze hulpverleners te lijf gaan. Wat zijn dat voor mensen? Deskundigen tuimelen over elkaar heen om het ons te verklaren, maar niemand die het weet. Ik ook niet. Wel staat voor mij vast dat er in de Nederlandse samenleving de afgelopen tien jaar – onder de zeer liberale kabinetten-Rutte die hebben geprobeerd van Nederland een BV te maken – verschrikkelijk veel fout is gegaan en nog steeds fout gaat. Ik geloof niet dat de rellende jongeren daar ooit onder geleden hebben. Integendeel, denk ik, het lijken mij – althans de ergste klieren onder hen – veeleer door en door verwende krengen die zich door niemand iets laten gezeggen. Alleen hún hedonisme telt en voor zo ver zij – of de deskundigen – de coronamaatregelen als oorzaak noemen, hoor je op de achtergrond de stem van de rattenvanger Baudet die met zijn ophef nogal wat geestelijk minvermogenden meesleept en daarmee – zoals Sander Schimmelpenninck in de Volkskrant onthult – veel geld verdient omdat gefortuneerde donateurs die ook belang hebben bij de ondermijning van de democratie hem financieel ondersteunen. Voor hen is politiek handel. Intussen verbreiden rechts-extremistische websites – die coronarellen per plaats en tijdstip organiseren – het verlangen naar afbraak en sloop.
23 N O V E M B E R
