HANNEKEMAAIERS
Uit de oude doos – 10
Sikkels klinken;
Sikkels blinken;
Ruischend valt het graan.
A C W. STARING
Theun de Vries schreef in Stiefmoeder aarde over de hannekemaaiers, seizoensarbeiders uit Duitsland die voor een habbekrats met hun zeis het graan op de Friese akkers oogstten. Bij A. den Doolaard lazen we over de noeste arbeid – en de stomende seks – van de druivenplukkers in Frankrijk. Herman Heijermans schilderde ons het navrante lot van de vissers, hun vrouwen en kinderen. De vis werd door hen duur betaald.
Er waren stapels boeken die mij al vroeg de ogen openden voor de verwantschap tussen arbeid en gezag. Vandaag de dag is de verhouding van het werkende deel van de bevolking en de boven hen gestelden nog steeds problematisch.
Boerenacties
De boerenacties in Nederland leken mij aanvankelijk een voorteken van diepingrijpende veranderingen, vergelijkbaar met de opstand van de Zuid-Afrikaanse boeren tegen de Engelse kolonisator die ze met hun guerrilla het vuur na aan de schenen legden.
Maar wat een teleurstelling. De protesterende boeren bleken helemaal niet in de ban van een nieuw maatschappelijk ideaal. Integendeel. Hun geweld met tractoren, intimiderende knokploegen en vooral hun symbool, de omgekeerde vlag, wierpen mij terug in een duistere tijd die jongere columnisten en televisiepresentatoren niet meer kennen. Alleen de neerlandicus Herman Pleij hoorde ik in Op1 iets zeggen over de NSB, maar er werd achteloos overheen gepraat. Toch roept juist die vlag, gevoegd bij het geweld en vooral de boerse filosofie dat ze hun grond aan hun sibbe moeten nalaten, de herinnering op aan het Blut und Boden van de nationaalsocialisten.
Het was feest
Ook de vaderlandse fascisten manipuleerden de Nederlandse vlag. Het rood-wit-blauw werd oranje-blanje-bleu. Op het internet zag ik een manifestatie van de NSB in Lunteren waar duizenden Nederlanders met gestrekte arm hun Leider begroetten. Het was feest. Voor het eerst werd de nieuwe Nederlandse vlag gehesen. Een gebeurtenis van jewelste, opgetuigd met de vlaggen van Duitsland, Portugal, Italië en Spanje. Fascisten aller landen verenigt u.
Misschien is er nog een boer die dit zijn nazaten kan vertellen. Dat ze een schrijver als Theun de Vries gaan lezen, is hoogst onwaarschijnlijk. Zelfs de Bijbel zie ik ze bij de Farmers Defence Force niet meer opslaan.
W O R D T V E R V O L G D
W K t S
5 A U G U S T U S 2 0 2 2
T E R U G N A A R D E V O O R P A G I N A
